Geluid en gehoor

Geluid verplaatst zich door middel van golven, die worden geproduceerd wanneer een object, bijvoorbeeld een stereoluidspreker, druk op de lucht eromheen uitoefent en daardoor kleine veranderingen in de luchtdruk veroorzaakt. Om geluidsgolven te beschrijven maken experts op het terrein van de akoestiek gebruik van begrippen als frequentie en amplitude.

Je kunt het volume van je iPod en iPhone eenvoudig op een maximum instellen. Hier vind je het antwoord op veelgestelde vragen over de volumebegrenzing.

De wetenschap van het geluid

De hoogte van geluid wordt bepaald door de frequentie van de geluidsgolven. De frequentie wordt doorgaans gemeten in Hertz (Hz), waarbij één Hz overeenkomt met één golf die één cyclus per seconde doorloopt. Het menselijk oor kan een groot frequentiebereik waarnemen: van ongeveer 20 tot 20.000 Hz. De amplitude beschrijft de sterkte van een geluidsgolf. Wanneer de amplitude van een geluidsgolf toeneemt, neemt het volume van het geluid toe. Muziek bestaat uit een combinatie van verschillende frequenties en amplitudes.

Audio Levels

Het volume dat je waarneemt, wordt doorgaans gemeten in decibels. Bij geluid wordt een decibel gebruikt om de amplitude van een geluidsgolf te meten. Decibels zijn handig bij het meten van geluid, omdat daarmee het enorme volumebereik dat het menselijk oor kan waarnemen, kan worden weergeven als waarden op een overzichtelijke schaal. Op de decibelschaal heeft het zachtste hoorbare geluid een waarde van 0 dB. Elke toename van 10 dB komt ongeveer overeen met een verdubbeling van de waargenomen sterkte van het geluid.

Geluid en je oren

Je kunt horen omdat je oren de trillingen van een geluidsgolf in de lucht omzetten in signalen die de hersenen interpreteren als geluid. De geluidstrillingen die je oor binnenkomen, worden versterkt door het trommelvlies en een aantal uiterst kleine botjes in het oor (de welbekende hamer, aambeeld en stijgbeugel). De versterkte trillingen zetten vervolgens minuscule haarcellen in het binnenoor in beweging, die de trillingen omzetten in zenuwimpulsen die naar de hersenen worden gestuurd. De hersenen interpreteren deze impulsen als geluid.

Als je je oren blootstelt aan een te hoge geluidsdruk, kunnen de kleine haarcellen in je oren beschadigd raken. Beschadigde haarcellen geven geen geluid meer door aan de hersenen. Het gevolg is lawaaidoofheid: gehoorschade door blootstelling aan lawaai. Personen die lijden aan lawaaidoofheid nemen geluiden vervormd of dof waar of hebben problemen met het verstaan van spraak.

Je kunt last krijgen van lawaaidoofheid door eenmalige blootstelling aan een zeer luid geluid, bijvoorbeeld een schot, maar ook als gevolg van herhaalde blootstelling aan harde geluiden gedurende langere tijd.

Verantwoord luisteren

Het meeste onderzoek dat is gedaan naar lawaaidoofheid is tot nu toe gericht geweest op langdurige blootstelling aan lawaai in industriële omgevingen. Maar hoewel er weinig onderzoek is gedaan naar het effect van blootstelling aan luid geluid in de recreatieve sfeer, is het verstandig om een aantal voor de hand liggende aanbevelingen te volgen wanneer je luistert naar muziek of audio via een koptelefoon of oordopjes, of die nu zijn aangesloten op je iPod, je computer of een andere geluidsbron.

Scherm met huidig nummer en volumeaanduiding

Ga bewust om met het volume

Er is niet één volume-instelling die voor iedereen geschikt is. Verschillende oordopjes of koptelefoons of verschillende equalizerinstellingen kunnen leiden tot verschillen in het waargenomen volume. Sommige gehoordeskundigen bevelen aan om het volume in te stellen in een rustige omgeving, het volume naar beneden bij te stellen als je de mensen die tegen je praten niet kunt horen, het geluid niet harder te zetten om een lawaaierige omgeving buiten te sluiten en de tijd dat je via oordopjes of koptelefoon luistert naar geluid met een hoog volume te beperken.

Hou de tijd in de gaten

Hou goed in de gaten hoe lang je luistert naar luide muziek. Wees je ervan bewust dat je in de loop van de tijd kunt wennen aan een steeds hoger volume zonder je te realiseren dat dit schadelijk kan zijn voor je oren. Gehoorexperts waarschuwen dat lawaaidoofheid kan optreden als gevolg van herhaalde blootstelling aan luid geluid gedurende een langere tijd. Hoe hoger het volume, hoe korter de tijd die ervoor nodig is om je gehoor te beschadigen. Als je last hebt van fluitende oren of als wat anderen zeggen je dof in de oren klinkt, moet je stoppen met luisteren en je oren laten controleren.